Buổi Tọa đàm "Đoàn kết, hữu nghị, hợp tác Việt Nam-Thụy Điển" tại Đại sứ quán Việt Nam tại Thụy Điển ngày 27/11/2013
(Vietpeace) Nhân dịp kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Thụy Điển (11/1/1969-11/1/2014), ông Đinh Tích, Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam - Thụy Điển, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Phi-lip-pin đã có bài viết sâu sắc về quan hệ ngoại giao giữa hai nước, về những giúp đỡ vô cùng quý báu của Chính phủ và nhân dân Thụy Điển đối với Việt Nam trong công cuộc chống Mỹ cứu nước và xây dựng đất nước sau chiến tranh.
Vietpeace xin trân trọng đăng toàn văn bài viết “Mãi mãi biết ơn sự ủng hộ và giúp đỡ quý báu của Thụy Điển” của ông Đinh Tích:
Năm 2014, Việt Nam và Thụy Điển sẽ có nhiều hoạt động phong phú kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (11/1/1969-11/1/2014) giữa hai nước. Đây là sự kiện có ý nghĩa to lớn trong quan hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp Việt Nam - Thụy Điển, giúp nhân dân hai nước, nhất là thế hệ trẻ, hiểu thêm về đất nước và con người của nhau.
Như mọi người đều biết, cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta trong thập kỷ 60 và 70 của thế kỷ trước diễn ra vô cùng khốc liệt trên 3 mặt trận chính trị, quân sự và ngoại giao. Về ngoại giao, chúng ta từng bước tranh thủ được sự ủng hộ ngày càng to lớn và rộng rãi của cộng đồng quốc tế, không những của các nước xã hội chủ nghĩa mà dư luận các nước tư bản chủng nghĩa cũng ngày một lớn, kể cả trong lòng nước Mỹ. Trong phong trào thế giới chống chiến tranh xâm lược của Mỹ và ủng hộ sự nghiệp đấu tranh chính nghĩa của Việt Nam, Thụy Điển luôn luôn là một trong những nước đi đầu ủng hộ ta về tinh thần và vật chất. Vấn đề chống chiến tranh ủng hộ Việt Nam từng bước trở thành một vấn đề lớn trong sinh hoạt chính trị-xã hội, trở thành khẩu hiệu tranh cử của nhiều đảng chính trị lớn ở Thụy Điển và nhiều nước khác trên thế giới. Nhờ tranh thủ được dư luận quần chúng chống chiến tranh và ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân Việt Nam, mà nhiều chính đảng đã giành được thắng lợi lớn trong các cuộc bầu cử Quốc hội.
Với sự hậu thuẫn mạnh mẽ và sâu rộng của dư luận quần chúng ở Thụy Điển cũng như trên thế giới, Chính phủ Thụy Điển đã quyết định cắt quan hệ với Chính quyền Sài Gòn và công nhận, thiết lập quan hệ ngoại giao với Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngày 11/1/1969; đưa ra chương trình giúp đỡ viện trợ tái thiết Việt Nam sau chiến tranh bất chấp sức ép của Mỹ và nhiều thế lực khác. Thụy Điển trở thành nước phương Tây đầu tiên công nhận nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và triển khai chương trình viện trợ chính thức cho Việt Nam.
Trong những giờ phút khó khăn nhất của cuộc chiến tranh chống Mỹ, nhất là thời gian Mỹ dùng máy bay ném bom chiến lược B52 đánh phá hủy diệt Hà Nội và Hải Phòng tháng 12/1972, nhân dân Thụy Điển cùng với nhân dân thế giới rầm rộ xuống đường lên án tội ác chiến tranh của Mỹ, đòi Mỹ chấm dứt chiến tranh, ký Hiệp định Paris về Việt Nam và ủng hộ nhân dân Việt Nam. Thủ tướng Thụy Điển lên án tội ác ném bom của Mỹ xuống Hà Nội, Hải Phòng, cho đó là tội ác diệt chủng như tội ác của Hít-le trong Thế chiến thứ II. Và ngày 30/4/1975 Việt Nam toàn thắng, hàng chục vạn người Thụy Điển xuống đường đón chào tin chiến thắng, biến ngày Quốc tế Lao động 1/5 thành ngày hội ăn mừng Việt Nam hoàn toàn giải phóng, độc lập và thống nhất.
Tiếp theo việc Thụy Điển thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và bắt đầu viện trợ chính thức cho Việt Nam, các nước Bắc Âu còn lại và hàng loạt các nước phương Tây lần lượt công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam.
Sau khi thống nhất, Việt Nam trở thành một trong những nước đang phát triển nhận viện trợ lớn nhất của Thụy Điển; nhiều công trình lớn được triển khai, tiêu biểu là Nhà máy giấy Bãi Bằng với công suất 180.000 tấn/năm, Bệnh viện Nhi ở Hà Nội (nay là Bệnh viện Nhi Trung ương), Bệnh viện Đa khoa Uông Bí với tổng trị giá khoảng 700 triệu USD. Ngoài 3 dự án lớn trên, Thụy Điển còn giúp ta nhiều dự án vừa và nhỏ trên tất cả các lĩnh vực, nhất là về công nghiệp, y tế, đào tạo, môi trường… Nhưng cũng trong giai đoạn sau năm 1975, nước ta gặp nhiều khó khăn ở trong và ngoài nước (quan liêu bao cấp, nạn diệt chủng ở Căm-pu-chia, chống chiến tranh xâm lược phía Bắc, bao vây cấm vận…), nhân dân và Chính phủ Thụy Điển vẫn tiếp tục viện trợ lớn cho Việt Nam mà không kèm theo điều kiện chính trị nào, triển khai nhiều dự án giúp đỡ mới, trong khi nhiều nước cắt hoặc ngưng viện trợ, rút chuyên gia khỏi Việt Nam với lý do “Việt Nam xâm lược Căm-pu-chia” và nhiều lý do khác nữa…
Đại hội lần thứ VI của Đảng ta năm 1986 đưa ra chính sách đổi mới toàn diện cả về đối nội và đối ngoại, mở ra những cơ hội lớn và khơi dậy được những tiềm năng lớn trong nước cũng như quốc tế phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Thụy Điển vẫn là một trong những nước đi đầu ủng hộ chính sách đổi mới của ta, giúp ta hoạch định và triển khai chính sách mới ở trong nước. Trong quan hệ quốc tế, Thụy Điển cùng nhiều nước khác góp phần giúp ta khai thông quan hệ với các tổ chức quốc tế, nhất là các tổ chức tài chính toàn cầu, như Ngân hàng thế giới (WB), Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng phát triển châu Á (ADB)…Thụy Điển còn tích cực hỗ trợ Việt Nam tại các diễn đàn quốc tế, như Liên hợp quốc, UNESCO, UNDP, WFP…; tích cực viện trợ cho Việt Nam thông qua các kênh đa phương và các tổ chức nhân đạo, các tổ chức từ thiện… Trong quá trình hội nhập khu vực và quốc tế của mình, sự hỗ trợ tích cực của Thụy Điển dành cho Việt Nam là rất có ý nghĩa.
Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, Thụy Điển giúp ta đào tạo nhiều cán bộ quản lý, cán bộ khoa học kỹ thuật, công nhân kỹ thuật…, không những để đáp ứng việc triển khai thực hiện các dự án viện trợ của Thụy Điển, mà còn phục vụ cho công cuộc đổi mới chung của nhân dân ta.
Trong thời kỳ kinh tế phát triển thuận lợi trước đây, Thụy Điển hàng năm dành khoảng 0,7-1% GDP cho viện trợ phát triển quốc tế giúp các nước đang phát triển độc lập, có chủ quyền, có chính sách thực thi dân chủ và quyền con người. Từ năm 1975 cho đến những năm 90 của thế kỷ trước, Việt Nam là một trong những nước được ưu tiên nhận viện trợ lớn nhất của Chính phủ Thụy Điển. Tính đến nay, viện trợ trực tiếp không hoàn lại của Chính phủ Thụy Điển dành cho Việt Nam lên tới trên 3 tỷ USD, đó là chưa tính các khoản viện trợ thông qua kênh đa phương, viện trợ khẩn cấp, qua các tổ chức từ thiện và các tổ chức phi chính phủ. Nhờ chính sách đối ngoại tích cực, thân thiện và giúp đỡ to lớn của Thụy Điển dành cho các nước đang phát triển, mà uy tín và tiếng nói của Thụy Điển được đề cao trên trường quốc tế, đặc biệt trong Phong trào không liên kết.
Sự ủng hộ mạnh mẽ và giúp đỡ to lớn, hào hiệp và có hiệu quả của Chính phủ và nhân dân Thụy Điển dành cho Việt Nam không những góp phần động viên, cổ vũ nhân dân ta trong cuộc kháng chiến thần thánh giành thắng lợi cuối cùng, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975, mà còn góp phần không nhỏ giúp chúng ta trong công cuộc đổi mới đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ như hiện nay cả về đối nội và đối ngoại. Ngày nay thế và lực của đất nước ta mạnh hơn trước cả về chính trị, kinh tế, quốc phòng, ngoại giao và an ninh; quan hệ quốc tế được mở rộng, có nhiều bạn bè, đối tác mới có nhiều tiềm năng. Song chúng ta luôn ghi nhớ sự ủng hộ và giúp đỡ to lớn, hào hiệp và có hiệu quả mà nhân dân và chính phủ Thụy Điển đã dành cho chúng ta, đặc biệt trong những thời khắc khó khăn nhất của Việt Nam.
Các thế hệ từng trải qua hai cuộc chiến tranh và thời kỳ bao cấp khó khăn đều thấu hiểu và trân trọng sự ủng hộ, giúp đỡ quý báu của nhân dân thế giới, trong đó có nhân dân Thụy Điển. Chúng ta hy vọng dịp kỷ niệm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao này sẽ góp phần giúp cho thế hệ trẻ hai nước nhận thức được trách nhiệm của mình trong việc giữ gìn và phát huy tốt hơn nữa giá trị và những thành quả mà quan hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp Việt Nam - Thụy Điển đem lại. Thế hệ trẻ Việt nam cần ý thức một cách sâu sắc hơn câu nói của ông cha ta là “Uống nước nhớ nguồn” và câu ngạn ngữ của Thụy Điển là “Tình yêu cũ không bao giờ bị xói mòn”.
Hiện nay, quan hệ hợp tác giữa hai nước không còn mang tính “một chiều” như trước đây, mà chuyển sang một giai đoạn mới, phong phú và đa dạng hơn trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư, văn hóa, giáo dục, môi trường… Sự hợp tác đó ngày một phát triển, hàng hóa chất lượng cao của Thụy Điển ngày càng được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam; kim ngạch thương mại không ngừng tăng lên, năm 2012 đạt 915 triệu USD, năm 2013 đạt trên 1 tỷ USD và đầu tư cũng đang được đẩy mạnh. Mặc dù vậy, hai nước vẫn còn nhiều tiềm năng to lớn chưa được khai thác. Ngoài khuôn khổ hợp tác song phương, Việt Nam sẽ tích cực hợp tác với Thụy Điển trên các diễn đàn quốc tế và khu vực, sẵn sàng làm cầu nối cho Thụy Điển mở rộng quan hệ với các nước ASEAN, với Tổ chức hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC), thúc đẩy hợp tác trong tổ chức hợp tác Á - Âu (ASEM). Việt Nam mong muốn Thụy Điển tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong quan hệ với các nước châu Âu, nhất là với Liên minh Châu Âu (EU) và các thể chế quốc tế khác.
Nhân dân hai nước vui mừng kỷ niệm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, một sự kiện mà cách đây 45 năm đã làm xôn xao, rung động dư luận thế giới, một thắng lợi ngoại giao quan trọng của Việt Nam, một ngôi sao phương Bắc rực sáng lương tri của nhân loại yêu chuộng hòa bình và công lý lúc bấy giờ. Chúng ta chúc nhân dân và Chính phủ Thụy Điển tiếp tục phát triển phồn vinh và hạnh phúc hơn nữa, có những đóng góp tích cực cho cộng đồng quốc tế, cho quan hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp Việt Nam - Thụy Điển tiếp tục phát triển lên một tầm cao mới đáp ứng mong mỏi của nhân dân hai nước, làm cho hai dân tộc dù cách xa nhau hàng vạn dặm, nhưng mãi mãi gắn bó bên nhau; cùng nhau thúc đẩy hợp tác để cho qua hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp giữa hai nước ngày càng đơm hoa, kết trái.
Đinh Tích
Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam-Thụy Điển
