70 năm vẻ vang của Hội Hữu nghị Việt-Xô/Việt-Nga

70 năm trước, Hội Hữu nghị Việt Nam - Liên Xô ra đời trong bối cảnh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã giành được độc lập và đang tiến hành cuộc kháng chiến chống thực dân xâm lược.

Ngay từ những năm đầu của nước Cộng hòa non trẻ, công tác đối ngoại nhân dân đã được Đảng và Bác Hồ chăm lo xây dựng. Sau khi Việt Nam và Liên Xô chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 30/1/1950, Hội Hữu nghị Việt Nam - Liên Xô thành lập ngày 23/5/1950 là sự kiện quan trọng đánh dấu mốc son lịch sử trong quan hệ hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam và nhân dân Liên Xô. Chủ tịch đầu tiên của Hội là đồng chí Tôn Đức Thắng, một trong những lãnh tụ xuất sắc của cách mạng Việt Nam, người đồng chí, cộng sự gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và là người trực tiếp gắn bó với nước Nga khi tham gia cuộc binh biến trên chiến hạm Pháp ở Biển Đen vào năm 1919 để phản đối cuộc can thiệp của các nước đế quốc chống nước Nga Xô-viết non trẻ.

Bác Hồ và Bác Tôn

Trong sự nghiệp kháng chiến, cứu nước của nhân dân ta, Hội Hữu nghị Việt-Xô đã vận động dư luận, tranh thủ sự ủng hộ và viện trợ của nhân dân Liên Xô. Hội Hữu nghị Việt-Xô phối hợp chặt chẽ với Hội Hữu nghị Xô-Việt trong việc tổ chức các phong trào đoàn kết, ủng hộ Việt Nam ở Liên Xô, tại các nước xã hội chủ nghĩa và trên thế giới. Thông qua Ủy ban đoàn kết Á-Phi-Mỹ Latinh, Ủy ban Hòa bình toàn Liên Xô, Ủy ban Hòa bình toàn Nga, Quỹ Hòa bình Mát-xcơ-va…, Hội Hữu nghị Việt-Xô tổ chức nhiều hoạt động hòa bình, đoàn kết, kêu gọi nhân dân các nước quyên góp thuốc men, lương thực, hàng tiêu dùng… giúp đỡ Việt Nam.

Sau ngày miền Nam giải phóng, đất nước ta thống nhất, Hội Hữu nghị Việt-Xô tiếp tục làm cầu nối tiếp nhận sự giúp đỡ của Liên Xô dành cho công cuộc khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng và phát triển đất nước trong những điều kiện mới.

Hội Hữu nghị Việt-Xô đã có nhiều đóng góp vào hoạt động thông tin, tuyên truyền, giới thiệu về Liên Xô; khơi dậy, bồi đắp tình cảm của nhân dân Việt Nam với quê hương Lê-nin và Cách mạng Tháng Mười vĩ đại thông qua những cuộc triển lãm tranh ảnh, sách báo, thi tìm hiểu về Liên Xô, các phong trào thi đua hữu nghị trên những công trình mang đậm dấu ấn hữu nghị Việt-Xô như thủy điện Hòa Bình, Trị An, Liên doanh dầu khí Vietsovpetro.

Sau khi Liên Xô tan rã năm 1991, trên cơ sở kế thừa tổ chức, kinh nghiệm hoạt động và mục tiêu, nhiệm vụ của Hội Hữu nghị Việt-Xô, Hội Hữu nghị Việt Nam - Liên bang Nga được thành lập ngày 19/12/1994.

Bước vào giai đoạn mới của quan hệ Việt-Nga sau khi hai nước ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị (16/6/1994), Hội Hữu nghị Việt-Nga đổi mới phương thức hoạt động, triển khai những chương trình thiết thực, góp phần phát triển, nâng tầm quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác toàn diện giữa nhân dân hai nước.

Hoạt động của Hội Hữu nghị Việt-Nga được triển khai theo những định hướng lớn là củng cố, phát triển tổ chức hội; đẩy mạnh xã hội hóa; thúc đẩy quan hệ kinh tế - thương mại, du lịch, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ giữa Việt Nam và LB Nga; thu hút giới trẻ; nâng cao hiểu biết về truyền thống và tiềm năng quan hệ Việt-Nga.

Chặng đường 70 năm hình thành, phát triển, hoạt động Hội lan tỏa rộng khắp qua mạng lưới tổ chức vững mạnh ở các tỉnh, thành phố và các đơn vị, doanh nghiệp, trường học. Năm 1987, Hội Hữu nghị Việt-Xô đã thành lập tại 36 tỉnh, thành phố, đặc khu; gần một nghìn chi hội lập ra ở các cơ quan, xí nghiệp, trường học, hợp tác xã... 

Hiện nay, Hội Hữu nghị Việt-Nga có 34 Hội tại các tỉnh, thành phố và 15 Chi hội trực thuộc Trung ương. Các Chi hội chủ động, sáng tạo trong việc triển khai hoạt động, góp phần vào việc gìn giữ và tăng cường tình cảm hữu nghị, thúc đẩy sự hợp tác Việt-Nga đi vào chiều sâu.

Hội nhận được sự giúp đỡ của các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân, tạo nguồn kinh phí thực hiện nhiều dự án có ý nghĩa lớn, như phối hợp xây dựng Tượng đài Anh hùng, nhà du hành vũ trụ Ghéc-man Ti-tốp, cố Chủ tịch Hội Hữu nghị Xô-Việt và Nga-Việt, trên đảo mang tên ông ở Vịnh Hạ Long; tổ chức các cuộc thi vẽ tranh thiếu nhi quốc tế “Em vẽ Việt Nam - Em vẽ nước Nga”; dịch và xuất bản bằng tiếng Việt sách về tình cảm của người Nga với Chủ tịch Hồ Chí Minh, về Chiến tranh giữ nước vĩ đại của nhân dân Liên Xô; dịch Truyện Kiều ra tiếng Nga; phối hợp Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức cuộc gặp gỡ đầy xúc động «Thầy trò Xô-Việt», các chương trình nghệ thuật kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười, Ngày Chiến thắng, Quốc khánh Nga và nhân những sự kiện đáng nhớ trong quan hệ hữu nghị Việt-Nga, thu hút sự quan tâm của dư luận rộng rãi.

Công tác truyền thông về Hội và về quan hệ Việt-Nga được đẩy mạnh. Hội phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông, báo chí Việt Nam để tuyên truyền sâu rộng về quan hệ hữu nghị giữa hai nước. Hội cũng phát triển đơn vị truyền thông chuyên trách của mình là tạp chí Bạch Dương và Trang thông tin điện tử tổng hợp.  

Hội Hữu nghị Việt-Xô/Việt-Nga luôn luôn có sự phối hợp hành động thường xuyên, chặt chẽ với Hội Hữu nghị Xô-Việt/Nga-Việt. Hội Hữu nghị của hai nước có sự hiểu biết nhau sâu sắc, triển khai hành động phối hợp nhịp nhàng, chí sẻ khó khăn, giúp đỡ nhau trên tinh thần anh em.

Ở giai đoạn Xô-viết, Hội Hữu nghị Việt-Xô đã nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ vô tư, quý báu của Hội Hữu nghị Xô-Việt và nhân dân Liên Xô.

Trong giai đoạn LB Nga độc lập, Hội Hữu nghị hai nước  ký kết Thỏa thuận hợp tác theo từng thời kỳ 5 năm, tạo khuôn khổ phối hợp hành động giữa hai Hội. Cùng với đó, Hội Hữu nghị Việt-Nga và Hội Hữu nghị Nga-Việt chủ động đề ra những biện pháp bổ sung, sáng tạo để các hoạt động đoàn kết, hữu nghị có sức lan tỏa, mang lại hiệu quả thiết thực. Hiện nay, với việc thực hiện tốt đẹp Thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2016 - 2020 ký tại Hà Nội ngày 6/4/2015 trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Nga Đ. Mét-vê-đép, Hội Hữu nghị Việt-Nga và Hội Hữu nghị Nga-Việt đang chuẩn bị ký kết Thỏa thuận hợp tác trong những năm 2020 - 2025 để tiếp tục định hướng hoạt động trong giai đoạn mới.

Ký Thỏa thuận hợp tác giữa hai Hội Hữu nghị giai đoạn 2016 - 2020 (Hà Nội, ngày 6/4/2015)

Với những hoạt động tích cực, chủ động, đa dạng và hiệu quả của mình, Hội Hữu nghị Việt-Xô/Việt-Nga cũng như nhiều cán bộ hội đã được Đảng, Nhà nước, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tuyên dương, khen thưởng. Nhiều cán bộ Hội được tặng phần thưởng cao quý của Liên Xô, LB Nga. Hội Hữu nghị Việt-Nga đã được Chủ tịch nước tặng Huân chương Độc lập hạng nhì năm 2003, Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2015; được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen năm 2008. Nhân dịp kỷ niệm lần thứ 70 ngày thành lập Hội Hữu nghị Việt-Xô/Ngày truyền thống Hội Hữu nghị Việt-Nga, Chủ tịch nước đã quyết định tặng Hội Hữu nghị Việt-Nga Huân chương Lao động hạng Nhì.

Những hoạt động và thành tựu của Hội có được là nhờ sự đóng góp công sức, trí tuệ và vật chất của toàn thể hội viên; sự ủng hộ, giúp đỡ của các cơ quan Đảng, Nhà nước, các địa phương cũng như Đại sứ quán LB Nga tại Việt Nam, Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội, các cơ quan, tổ chức LB Nga tại Việt Nam đã ủng hộ, phối hợp hành động chặt chẽ, hiệu quả với Hội Hữu nghị Việt-Nga suốt những năm qua.

Theo Hội Hữu nghị Việt Nam - Liên bang Nga