Phó Chủ tịch Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam Nguyễn Văn Huỳnh phát biểu khai mạc Hội thảo (Ảnh NN)
Tham dự Hội thảo có ông Nguyễn Văn Huỳnh, Phó Chủ tịch Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam; đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công thương, Ban Kinh tế Trung ương, Hội nông dân Việt Nam cùng đại diện một số cơ quan Trung ương và địa phương; một số tổ chức nhân dân, doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ Việt Nam và nước ngoài đang hoạt động trên lĩnh vực nông nghiệp tại Việt Nam.
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam Nguyễn Văn Huỳnh cho biết: Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam trong 15 năm qua luôn quan tâm đến sự phát triển của nông nghiệp Việt Nam. Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang phát triển cũng như tình hình biến đổi khí hậu toàn cầu đang diễn biến ngày càng phức tạp tác động mạnh mẽ tới sự phát triển nông nghiệp của thế giới, đặc biệt là đối với các nước có nền nông nghiệp như Việt Nam, Hội thảo “Phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu” được tổ chức nhằm đóng góp vào việc thống nhất về nhận thức về phát triển nông nghiệp Việt Nam chất lượng cao và bền vững trước tác động của biến đổi khí hậu; ở mức độ nào đó nêu lên thực trạng, thuận lợi và thách thức đối với ngành nông nghiệp; đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm trong phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu của Việt Nam và quốc tế; đề xuất một số giải pháp có thể đối với việc phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu.
GS.Viện sỹ Trần Đình Long phát biểu (Ảnh NN)
Theo GS.Viện sỹ Trần Đình Long, Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, mỗi năm thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng do hậu quả của biến đổi khí hậu. Việt Nam coi ứng phó với biến đổi khí hậu là vấn đề có ý nghĩa sống còn. Chính phủ Việt Nam cũng đã có những hành động quyết liệt trong tái cơ cấu kinh tế trong đó đặc biệt quan trọng là tái cơ cấu ngành nông nghiệp.
Nông nghiệp nước ta hiện nay phát triển còn kém bền vững, năng lực thích ứng, đối phó với biến đổi khí hậu còn nhiều hạn chế, tốc độ tăng trưởng có xu hướng giảm dần, sức cạnh tranh thấp, chưa phát huy tốt nguồn lực cho phát triển sản xuất. Trong tình hình như vậy, Việt Nam cần có những bước phát triển phù hợp. Từng thời điểm, cần có mục tiêu cụ thể, có trọng tâm, trọng điểm… vấn đề quan trọng là xác định rõ vai trò của nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp, nông dân và những tổ chức xã hội.
Tiến sỹ Trần Đại Nghĩa, Trưởng Bộ môn nghiên cứu Kinh tế tài nguyên và Môi trường, Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn cho biết, biến đổi khí hậu và những hệ lụy của nó đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến lĩnh vực nông nghiệp. Chỉ tính riêng năm 2016, những thiên tai do biến đổi khí hậu gây ra như: bão, hạn hán, lũ lụt, nắng nóng bất thường, mưa bất thường, xâm nhập mặn, sạt lở… đã làm thiệt hại hơn 700 nghìn ha lúa và diện tích cây trồng, hơn 400 nghìn ha cây ăn quả… đe dọa an ninh lương thực của 1,1 triệu người sống trong vùng bị ảnh hưởng. 18 địa phương trên cả nước đã ra thông báo tình trạng khẩn cấp về thiên tai.
Tại những khu vực bị xâm nhập mặn khu vực ven biển, nông dân đã có những giải pháp để thích ứng với tình hình như trồng rừng đước kết hợp nuôi tôm sinh thái giúp tăng thu nhập ổn định, bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học, giảm phát thải.
Cùng với đó, một số tổ chức khoa học trong vào ngoài nước đã chuyển giao các giải pháp, mô hình sản xuất nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu như: Chăn nuôi lợn trên đệm lót sinh học, sản xuất nông nghiệp khép kín không rác thải, thâm canh lúa cải tiến, cải tiến kỹ thuật sử dụng phân bón, kỹ thuật trồng ngô xen đậu xanh thích ứng hạn, ủ phân hữu cơ từ phụ phẩm trồng dưa hấu, trồng nấm rơm và trồng rau trên giàn…
Quang cảnh Hội thảo (Ảnh NN)
Hiện nay, quá trình phát triển nông nghiệp công nghệ cao đang diễn ra mạnh mẽ trên diện rộng ở những nước có nền khoa học công nghệ phát triển. Theo Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Văn Tuất, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, việc ứng dụng công nghệ cao vào nông nghiệp sẽ góp phần phát triển nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Tại Việt Nam, nghiên cứu phát triển công nghệ cao trong nông nghiệp đã được chú trọng và đạt được những kết quả ban đầu. Một số công nghệ tiên tiến được phát triển phục vụ sản xuất như: công nghệ mô hom nhân giống cây lâm nghiệp, công nghệ sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, công nghệ tưới nước tiết kiệm cho cây trồng, công nghệ che phủ nilon cho một số cây trồng, công nghệ thuỷ canh sản xuất rau trong nhà lưới, công nghệ nuôi gà, heo lạnh, công nghệ di truyền tạo cá rô phi đơn tính, công nghệ nuôi siêu thâm canh cá tra, công nghệ chiếu xạ bảo quản thanh long, …
Nhờ việc ứng dụng công nghệ cao để sản xuất hàng hoá, một số sản phẩm nông nghiệp đã hình thành một số doanh nghiệp, khu nông nghiệp và vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Tại Hà Nội, Hải Phòng, một số khu nông nghiệp đã nhập khẩu trọn gói công nghệ của Israel, từ nhà màng, thiết bị bên trong đến giống và kỹ thuật canh tác để sản xuất rau và hoa. Công ty HASFARM tại Đà Lạt, Lâm Đồng đã ứng dụng công nghệ của Hà Lan để trồng hoa hồng, cúc, đồng tiền, lily, cho hiệu quả kinh tế cao gấp 20-30 lần so với trồng thông thường. Công ty Javeco đã ứng dụng công nghệ tiên tiến trồng hoa lan trong nhà kính, nhà lưới tại Thường Tín, Hà Nội và bước đầu thu được kết quả tốt. Tại Thành phố Hồ Chí Minh đã có dự án đầu tư xây dựng khu nông nghiệp công nghệ cao đa chức năng với quy mô gần 90 ha để nghiên cứu công nghệ, trình diễn công nghệ và chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thú y và thuỷ sản.
Tại Hội thảo các đại biểu đã trao đổi kinh nghiệm trong phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu ở một số quốc gia như: Ấn Độ, Pháp, Trung Quốc… và đề xuất các biện pháp tăng cường hiệu quả của sản xuất nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu. Các đại biểu cho rằng cần có chính sách ưu đãi dành cho các doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao ở các địa phương đối với một số lĩnh vực đã có công nghệ cao để tạo ra các sản phẩm nông nghiệp có năng suất, chất lượng, có giá trị gia tăng, trong đó trọng tâm là các doanh nghiệp trong trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản, sản xuất chế phẩm sinh học, chế biến nông sản… Đồng thời, cần có quy hoạch cụ thể các vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao ở các địa phương, chú trọng các hoạt động thử nghiệm, trình diễn công nghệ cao, đào tạo nguồn nhân lực và sản xuất sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao; từng bước hình thành một số khu nông nghiệp công nghệ cao mới ở một số vùng sinh thái có lợi thế.
NN