Bà Nguyễn Thị Bình phát biểu tại Tọa đàm (Ảnh TV)
Tham dự Tọa đàm có nguyên Phó Chủ tịch nước, nguyên Bộ trưởng Ngoại giao Chính phủ lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam Nguyễn Thị Bình; nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Khánh; Chủ tịch Hội Việt - Mỹ Nguyễn Tâm Chiến; đại diện Bộ Ngoại giao, Ban Đối ngoại Trung ương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức nhân dân, viện nghiên cứu, Hội viên Hội Việt - Mỹ. Đặc biệt, Tọa đàm có sự tham dự của Họa sỹ George Burchett, con trai Nhà báo nổi tiếng Wilfred Burchett, một nhà báo nước ngoài đã dành rất nhiều tâm huyết và tình yêu cho đất nước và con người Việt Nam, người đã thực hiện bộ phim tài liệu: “Mặt trận giải phóng miền Nam Việt Nam”.
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Chủ tịch Nguyễn Tâm Chiến cho biết, ngay từ đầu những năm 1960 của thế kỷ trước, đã diễn ra những cuộc tiếp xúc giữa các cá nhân và tổ chức của các giới thanh niên dân chủ, trí thức, nhân sỹ hai bên Việt - Mỹ tại nhiều địa điểm khác nhau nhân các hội nghị, găp gỡ quốc tế tại Bắc Âu, Pháp và ở Đông Nam Á để bày tỏ nguyện vọng chung đấu tranh cho hòa bình, chống chiến tranh ở Việt Nam và vì tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước. Đến năm 1967, khi cuộc kháng chiến chống xâm lược của dân tộc Việt Nam diễn ra ác liệt, gần nửa triệu quân Mỹ trên chiến trường miền Nam và cuộc oanh tạc khốc liệt của không quân Mỹ đối với miền Bắc Việt Nam, thì cuộc gặp gỡ Bratislava đã được tổ chức như là sự khởi đầu thúc đẩy việc hình thành trên thực tế Mặt trận nhân dân Mỹ đoàn kết và ủng hộ cuộc kháng chiến vì độc lập của nhân dân Việt Nam.
Cuộc Gặp gỡ Bratislava được tổ chức trong bối cảnh cuộc chiến ở Việt Nam đang bước vào giai đoạn khốc liệt nhất trên chiến trường và khi cao trào chống chiến tranh ở Mỹ phát triển mạnh mẽ nhất, chứng minh sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân Việt Nam đã đánh động lương tâm của người Mỹ và gây chấn sâu rộng đối với xã hội Mỹ. Sự kiện cũng cho thấy sự đúng đắn của đường lối kháng chiến của Việt Nam về tiến hành cùng lúc cuộc chiến đấu trên tất cả các mặt trận quân sự, chính trị, ngoại giao để đánh bại sức mạnh vũ khí hiện đại và ý chí xâm lược của kẻ thù. Phong trào đòi chấm dứt chiến tranh, rút quân đội Mỹ về nước, và tình đoàn kết và sự ủng hộ của các tầng lớp tiến bộ trong xã hội Mỹ và nhân dân thế giới đối với Việt Nam là nhân tố góp phần quan trọng đưa đến chiến thắng hiển hách của Việt Nam trong kháng chiến.
Quang cảnh Tọa đàm (Ảnh TV)
Bà Nguyễn Thị Bình khẳng định: "Nhân dân Việt Nam hiểu rằng yếu tố hết sức quan trọng góp phần vào thắng lợi vĩ đại của nhân dân Việt Nam chống đế quốc Mỹ là nhờ sự ủng hộ của phong trào nhân dân thế giới đoàn kết với Việt Nam, đặc biệt là phong trào phản chiến của nhân dân Mỹ. Năm 1960, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã cùng với Mặt trận có nhiều hoạt động đối ngoại nhân dân tích cực, hiệu quả làm cho nhân dân thế giới hiểu được cuộc chiến phi nghĩa của đế quốc trên lãnh thổ Việt Nam". Cuộc gặp Bratislava không phải là cuộc gặp đầu tiên giữa đại diện các tổ chức nhân Việt - Mỹ. Tuy nhiên, ở Bratislava, đoàn Mỹ có tính đại diện rộng rãi nhất gồm tất cả các tầng lớp nhân dân Mỹ, đánh dấu bước ngoặt trong phong trào đoàn kết Việt - Mỹ. Cuộc gặp Bratislava khẳng định sự công nhận và tôn trọng của các tổ chức nhân dân Mỹ đối với vai trò không thể thiếu của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam trong mọi nỗ lực nhằm chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.
Xúc động khi được xem lại bộ phim của cha mình về chiến tranh Việt Nam, Họa sỹ George Burchett chia sẻ: “Qua nhiều năm, tôi đã gặp nhiều nhà hoạt động chống chiến tranh của Mỹ. Hầu hết họ đều cho biết họ học về Việt Nam từ các bài báo và sách của bố tôi, nhà báo người Australia Wilfred Burchett. Tôi lớn lên cùng với cuộc chiến tranh ở Việt Nam. Đối với tôi, có hai cuộc chiến tranh, một là cuộc chiến tranh du kích với những anh hùng là thanh niên và phụ nữ, trong những khu rừng nhiệt đới ở miền Nam Việt Nam. Một cuộc chiến khác của những người trẻ tuổi tại đường phố của nhiều thủ đô của các nước trên thế giới chống lại chiến tranh ở Việt Nam. Những người trẻ tuổi của Việt Nam đã đứng lên cầm vũ khí, hy sinh mạng sống, chiến đấu đến cùng để bảo vệ và thống nhất đất nước. Nhiều người trẻ tuổi trên khắp thế giới đã đồng lòng với những người anh em Việt Nam chiến đấu cho lẽ phải trên đường phố Washington, New York, Chicago, Paris, London, Berlin, Tokyo và nhiều thành phố khác”.
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm (Ảnh TV)
Tại Hội nghị các đại biểu đã ôn lại kỉ niệm về hoạt động của đoàn đại biểu Việt Nam hai miền Nam - Bắc tham dự Hội nghị Bratislava, nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh chia sẻ: Tại Hội nghị Bratislava, các đại biểu Mỹ cho rằng cần phải tìm kiếm khả năng để đi đến một cuộc đối thoại quốc tế Việt -Mỹ chấm dứt cuộc chiến tranh ở Việt Nam. Mục tiêu của phong trào phản chiến là như vậy. “Người Mỹ luôn đấu tranh cho công lý. Công lý không bao giờ cho phép quân đội Mỹ, binh lính Mỹ gây ra cuộc chiến tranh tàn khốc ở Việt Nam”, Nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Văn Huỳnh, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Việt - Mỹ cho biết, cuộc gặp mặt tại Bratislava Tiệp khắc giữa đại diện các tổ chức nhân dân chống chiến tranh và hòa bình ở Mỹ và đại diện các tổ chức nhân dân Việt Nam diễn ra vào tháng 9-1967. Cuộc gặp được đánh giá là bước ngoặt quan trọng của phong trào chống chiến tranh và hòa bình ở Mỹ, hình thành “mặt trận thứ hai” đó là phong trào chống chiến tranh phát triển ngay trong lòng nước Mỹ. Nhân kỷ niệm 50 năm cuộc gặp gỡ lịch sử Bratislava, ông Nguyễn Văn Huỳnh đề nghị Hội Việt - Mỹ tiếp tục phát huy tinh thần Bratislava đóng góp vào các hoạt động tăng cường đoàn kết, hữu nghị, hòa bình với nhân dân Mỹ.
NN