Nhật Bản có 4 đảo lớn theo thứ tự từ Bắc xuống Nam là Hokkaido, Honshu, Shikoku và Kyushu và hơn 3900 hòn đảo nhỏ xung quanh. Núi Phú sĩ là ngọn núi cao nhất Nhật Bản và được coi là biểu tượng của quốc gia này.Nhật Bản là quốc gia có dân số lớn thứ 10 thế giới, ước tính khoảng 128 triệu dân.
Do nằm ở vùng ôn đới, nên Nhật Bản có 4 mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông rõ rệt. Khí hậu mùa Xuân và mùa Thu khá dễ chịu, mùa Hè nóng ẩm vì có gió mùa từ Thái Bình Dương thổi lên và và Đông lại lạnh giá vì gió mùa từ lục địa thổi ra.
Do quần đảo Nhật Bản nằm phía trên hai vùng địa chất thường xuyên tương tác là vành đai núi lửa Thái Bình Dương và khu vực địa chấn vành đai Thái Bình Dương nên lớp vỏ địa chấn phía dưới không bền vững khiến cho Nhật Bản có nhiều trận động đất hơn bất cứ nước nào trên thế giới.
Nhật Bản có rất ít tài nguyên thiên nhiên. Các khoáng sản và các tài nguyên năng lượng quan trọng đều phải nhập khẩu.
Nhật Bản hiện là quốc gia hàng đầu thế giới về khoa học và công nghệ; có nền kinh tế lớn thứ 3 toàn cầu tính theo tổng sản phẩm nội địa, cũng như tính theo sức mua, chỉ sau Hoa Kỳ và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa; xếp thứ 4 trên thế giới về xuất khẩu và thứ 6 thế giới về nhập khẩu.
Nhật Bản là thành viên của Liên hợp quốc, G8, G4, WTO, APEC, ASEM, EAS…
Nhật Bản theo thể chế chính trị quân chủ nghị viện, nhà Vua (Thiên hoàng) là nguyên thủ tượng trưng về mặt đối ngoại. Nhà nước được tổ chức theo chế độ tam quyền phân lập: Lập pháp, Hành pháp và Tư pháp. Các chính đảng lớn ở Nhật Bản là Đảng Dân chủ Tự do (LDP); Đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ); Đảng Komei (Công minh); Đảng Cộng sản Nhật Bản (JCP)… Thủ tướng hiện này của Nhật Bản là ông Abe Shinzo, thuộc Đảng Dân chủ Tự do (LDP).
Văn hóa Nhật Bản là một trong những nền văn hóa đặc sắc nhất thế giới, phát triển mạnh mẽ qua thời gian từ thời kỳ Jomon cho tới hiện nay. Văn hoá Nhật Bản ngày nay là kết tinh thành quả lao động, đấu tranh với môi trường tự nhiên khắc nghiệt , đấu tranh với chính mình hàng ngàn năm của những cư dân trên quần đảo Nhật Bản. Nhắc đến Văn hóa Nhật bản, không thể không nhắc đến Trà đạo, Kimono, hoa Anh đào...
Một số mốc quan trọng trong quan hệ hai nước:
- Ngày 21/9/1973, Việt Nam và Nhật Bản thiết lập mối quan hệ ngoại giao.
- Năm 1992, Nhật Bản nối lại viện trợ phát triển cho Việt Nam.
- Năm 2002, hai nước nhất trí xây dựng quan hệ hai nước theo phương châm “Đối tác tin cậy, ổn định lâu dài”.
- Năm 2004, hai bên ký Tuyên bố chung “Vươn tới tầm cao mới của quan hệ đối tác bền vững”.
- Năm 2006, hai bên ký Tuyên bố chung “Hướng tới đối tác chiến lược vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á”.
- Năm 2007, hai bên ký Tuyên bố chung “Làm sâu sắc hơn quan hệ Việt Nam - Nhật Bản” và “Chương trình hợp tác hướng tới quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Nhật Bản”.
- Năm 2008, hai bên ký Hiệp định đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJEPA).
- Tháng 4/2009, hai bên ký Tuyên bố chung “Phát triển quan hệ đối tác chiến lược vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á”.
- Ngày 1/10/2009, Hiệp định đối tác kinh tế Việt Nam-Nhật Bản (VJEPA) chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước ngoặt mới trong quan hệ hợp tác kinh tế hai nước.
- Tháng 1/2013, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe chọn Việt Nam là điểm đến đầu tiên sau khi nhậm chức. Hai nước nhất trí đưa quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam – Nhật Bản lên một tầm cao mới và lấy năm 2013 là “Năm hữu nghị Việt Nam – Nhật Bản”.
Hoạt động kỷ niệm 40 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản và Năm hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản chắc chắn sẽ góp phần thúc đẩy mối quan hệ hợp tác toàn diện của hai nước phát triển và bền chặt hơn.
Minh Dương
