MAG rà phá bom mìn còn sót lại vì sự phát triển của cộng đồng tại Việt Nam
Nhóm tư vấn bom mìn (Mines Advisory Group/MAG) là tổ chức phi chính phủ hoạt động rà phá bom mìn nhân đạo tại các khu vực đã hoặc đang xảy ra chiến sự. Được thành lập tại Vương quốc Anh năm 1989, hoạt động của MAG đã đem lại an toàn và cơ hội xây dựng lại cuộc sống, sinh kế và tương lai cho hơn 17,7 triệu người tại các khu vực chịu ảnh hưởng bởi chiến tranh tại hơn 40 quốc gia trên toàn thế giới.
Đến nay MAG đã xử lý an toàn gần 4,8 triệu vật liệu chưa nổ (VLCN) và giải phóng năm tỷ mét vuông đất ô nhiễm bom mìn cho cộng đồng. MAG đồng nhận giải thưởng Nobel năm 1997 vì những đóng góp tích cực cho Chiến dịch Cấm mìn quốc tế, góp phần vào việc ký kết Hiệp ước cấm mìn (còn gọi là Công ước Ottawa).
Giám đốc Quốc gia MAG Việt Nam Bekim Shala (thứ 2 từ phải sang) vinh dự đại diện MAG Việt Nam nhận bằng khen do VUFO trao tặng tháng 12 năm 2016
Tại Việt Nam, MAG bắt đầu hoạt động tại tỉnh Quảng Trị từ năm 1999, sau đó mở rộng sang Quảng Bình năm 2003. MAG cũng từng hoàn thành một dự án kéo dài hai năm tại tỉnh Quảng Nam, từ năm 2012 đến 2014. Hiện MAG đang tiếp tục hoạt động tại Quảng Bình và Quảng Trị, hai tỉnh có mức độ ô nhiễm bom mìn cao nhất cả nước. MAG hiện là một trong các tổ chức rà phá bom mìn dân sự lớn nhất Việt Nam. MAG vinh dự là tổ chức chuyên về mảng rà phá bom mìn hai năm liên tiếp (2015 và 2016) được Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO) trao tặng kỷ niệm chương vì những đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của Việt Nam.
Các mảng hoạt động chính của MAG tại Việt Nam hiện nay bao gồm Liên lạc cộng đồng (LLCĐ), Xử lý điểm (XLĐ) và Rà khu vực chiến sự.
Các đội LLCĐ của MAG làm việc trực tiếp với cộng đồng để tổ chức các buổi họp thôn và phỏng vấn hộ gia đình nhằm thu thập thông tin về khu vực nguy hiểm; thực hiện khảo sát trước và sau rà phá để đánh giá mức độ tác động của hoạt động rà phá của MAG đối với cộng đồng; đồng thời, triển khai Giáo dục phòng tránh nguy cơ tai nạn bom mìn (GDBM) cho cộng đồng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất để hướng dẫn họ cách sống an toàn trong khu vực ô nhiễm cho đến khi đất được rà sạch.
Đội LLCĐ của MAG tổ chức họp thôn và GDBM tại thôn Quy Hà, xã Triệu Độ, huyện Triệu Phong, Quảng Trị
Các đội Xử lý điểm của MAG được triển khai nhằm xử lý các yêu cầu rà phá khẩn cấp để hủy bỏ các VLCN gây nguy hiểm tức thời cho cộng đồng. Các vật liệu này được báo cáo trực tiếp đến MAG thông qua các buổi họp thôn và qua số điện thoại đường dây nóng được thiết lập nhằm khuyến khích người dân báo cáo vật liệu nổ ngay khi họ phát hiện.
Kỹ thuật viên đội XLĐ của MAG di chuyển quả đạn pháo 16-inch phát hiện tại huyện Gio Linh, Quảng Trị lên xe tải để vận chuyển đến bãi hủy nổ an toàn
MAG triển khai các đội Rà phá bom mìn tiến hành rà các khu vực ô nhiễm bom mìn nhằm giải phóng đất sạch hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp, triển khai các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển kinh tế xã hội.
Kỹ thuật viên đội Rà phá của MAG đang rà bom chùm và VLCN trên hiện trường tại huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị
Từ năm 1999 đến nay, MAG đã rà được xấp xỉ 290.000 VLCN, trả lại hơn 43 triệu mét vuông đất an toàn cho cộng đồng phát triển sản xuất nông nghiệp và xây dựng cơ sở hạ tầng.
Nhờ hoạt động của MAG, hàng trăm ngàn người dân Việt Nam đã được giải phóng khỏi nỗi sợ hãi về hiểm họa bom mìn; nhiều dự án xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu, bao gồm trường học, đường xá và trung tâm y tế, được thực hiện an toàn; Cộng đồng người dân nghèo tại các khu vực nông thôn có thêm đất an toàn để sản xuất và cải thiện đời sống, đồng thời yên tâm để con em mình đi bộ đến trường hàng ngày; Những người có nguy cơ tai nạn bom mìn cao nhất trong cộng đồng nhận thức được mối nguy hiểm của bom mìn và biết cách tốt nhất nhất để giảm thiểu nguy cơ tai nạn.
Người dân huyện Cam Lộ, Quảng Trị tự tin sử dụng đất sản xuất sau khi MAG rà phá