Quan hệ Việt Nam - Ấn Độ

Quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Ấn Độ đã có từ lâu đời, khởi nguồn từ những mối liên hệ và giao lưu lịch sử sâu xa về văn hóa-tôn giáo-thương mại. Trong thời kỳ hiện đại, mối quan hệ giữa hai dân tộc đã được hai vị lãnh đạo tiền bối kiệt xuất của hai nước là Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng J. Nehru tạo dựng nền móng, các thế hệ lãnh đạo kế tiếp và nhân dân hai nước dày công vun đắp.

Năm 2007, nhân dân hai nước hoà chung niềm vui lớn kỷ niệm 35 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ. Trước thềm chuyến thăm chính thức Ấn Độ của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, chúng ta có dịp cùng nhìn lại những thành tựu to lớn mà nhân dân hai nước đã đạt được trong việc xây dựng và phát triển quan hệ hữu nghị và hợp tác toàn diện Việt-Ấn trong những năm qua, đồng thời cùng chia sẻ những nhận định tốt đẹp về triển vọng tươi sáng của mối quan hệ hợp tác song phương giữa hai nước trong những năm tới.
Trước hết, cần khẳng định hai nước Việt Nam và Ấn Độ đã và đang có một quan hệ hợp tác chính trị hết sức tốt đẹp. Hai bên đã trao đổi nhiều đoàn cấp cao của Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ. Về phía Việt Nam, Tổng Bí thư Lê Duẩn thăm Ấn Độ năm 1984, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh thăm năm 1989,  Tổng Bí thư Đỗ Mười thăm năm 1992, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh thăm năm 2003;  Chủ tịch nước Trần Đức Lương thăm Ấn Độ năm 1999; Thủ tướng Phạm Văn Đồng thăm Ấn Độ các năm 1955, 1978, 1980 và 1983, Thủ tướng Võ Văn Kiệt thăm năm 1997; Chủ tịch Quốc hội Việt Nam thăm năm 1994. Về phía Ấn Độ có: Tổng thống Ấn Độ R.Venkatraman thăm Việt Nam năm 1991, Phó Tổng thống K.R.Narayanan thăm năm 1993, Thủ tướng R.Gandhi thăm Việt Nam các năm 1985 và 1988, Thủ tướng P.V. Narasimha Rao thăm năm 1994, Thủ tướng Ấn Độ A.B. Vajpayee thăm năm 2001, và chuyến thăm Việt Nam tháng 3 vừa qua của Chủ tịch Quốc hội S. Chatterjee.
Những chuyến thăm cấp cao thường xuyên đã giúp hai nước không ngừng củng cố và phát triển một mối quan hệ chính trị gắn bó và bền chặt. Đặc biệt, trong chuyến thăm Ấn Độ năm 2003 của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, hai bên đã ký Tuyên bố chung về Khuôn khổ Hợp tác toàn diện Việt Nam-Ân Độ bước sang Thế kỷ 21. Đây là một văn kiện có ý nghĩa hết sức quan trọng, đề ra những định hướng lớn cho sự phát triển sâu rộng của quan hệ hai nước trong thế kỷ 21.  Không những trong khuôn khổ song phương, hai nước cũng tích cực hỗ trợ và hợp tác chặt chẽ với nhau tại các diễn đàn khu vực và quốc tế như Liên hợp quốc, Phong trào Không liên kết, hợp tác Nam-Nam, ASEM, APEC, các cơ chế hợp tác của ASEAN như ARF, Cấp cao Đông Á và hợp tác sông Hằng-sông Mê-kông. Việt Nam luôn khẳng định ủng hộ Ấn Độ trở thành thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an LHQ mở rộng và ngược lại, Ấn Độ ủng hộ Việt Nam ứng cử thành viên không thường trực Hai nước hết lòng ủng hộ và giúp đỡ nhau trong công cuộc kháng chiến giành độc lập trước đây cũng như trong sự nghiệp tái thiết đất nước, đổi mới và phát triển kinh tế-xã hội ngày nay. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói về mối quan hệ Việt Nam-Ấn Độ nhân chuyến thăm Ấn Độ của Người vào năm 1980 là “một mối quan hệ trong sáng như bầu trời không một gợn mây”. Câu nói này vẫn giữ nguyên giá trị cho đến ngày hôm nay.
Hội đồng Bảo an LHQ nhiệm kỳ 2008-2009. Để góp phần cụ thể hoá và không ngừng phát triển quan hệ hợp tác chính trị, kể từ năm 2003, hai nước đã thành lập cơ chế đối thoại chính trị thường niên giữa Bộ Ngoại giao hai nước. Cơ chế này đã trở thành một kênh trao đổi thường xuyên và có hiệu quả giữa hai nước về các vấn đề chính trị quốc tế và khu vực hai bên cùng quan tâm.
Trên cơ sở của mối quan hệ chính trị tốt đẹp, hợp tác giữa hai nước trên tất cả các lĩnh vực khác cũng không ngừng được củng cố và phát triển. Tháng 12/1982, Uỷ ban Hỗn hợp về Hợp tác Kinh tế, thương mại và Khoa học kỹ thuật (UBHH) đã được thành lập và chính thức đi vào hoạt động. Đến nay, hai bên đã tổ chức được 13 kỳ họp luân phiên giữa New Delhi và Hà Nội. Uỷ ban Hỗn hợp là một trong những cơ chế quan trọng và hữu hiệu, giúp thúc đẩy quan hệ giữa hai nước trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, tín dụng, ngân hàng, giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ, văn hoá, giao thông vận tải, nông nghiệp, công nghiệp, thuỷ sản, bưu chính viễn thông…
Về thương mại: Kim ngạch buôn bán hai chiều Việt Nam -Ấn Độ tăng lên rõ rệt, từ mức khởi điểm khoảng 50 triệu USD vào giữa thập kỷ 1980 lên trên 1 tỷ USD năm 2006. Đặc biệt, trong những năm gần đây, kim ngạch thương mại giữa hai nước có tốc độ tăng trưởng khá cao, ở mức trung bình 20% mỗi năm. Việt Nam xuất sang Ấn Độ chủ yếu là cà phê, than đá, hạt tiêu, quế hồi, cao su, hàng điện tử, giày dép, với tổng kim ngạch khoảng 137,8 triệu USD (năm 2006).  Ấn Độ xuất sang Việt Nam chủ yếu là thức ăn gia súc, nguyên liệu, sắt thép, kim loại, chất dẻo, tân dược, máy móc thiết bị, nguyên phụ liệu dệt may, nguyên phụ liệu dược phẩm, hóa chất, thuốc trừ sâu..., với tổng kim ngạch đạt khoảng 880 triệu USD (năm 2006). Hai bên đang phối hợp phấn đấu giảm tỷ lệ nhập siêu của Việt Nam và nâng kim ngạch thương mại song phương lên 2 tỷ USD vào năm 2010. 
 Về đầu tư: Tính đến cuối năm 2006, Ấn Độ có 12 dự án FDI còn hiệu lực với tổng số vốn đầu tư đăng ký 46,4 triệu USD, đầu tư thực hiện hơn 580 triệu USD. Năm 2007 đã đánh dấu một bước chuyển lớn trong đầu tư của Ấn Độ vào Việt Nam. Tháng 2/2007, Tập đoàn ESSAR đã ký thỏa thuận đầu tư một dự án thép cán nóng tại Bà Rịa-Vũng tàu trị giá 527 triệu USD. Tháng 5/2007, Tập đoàn TATA của Ấn  Độ đã ký Bản ghi nhớ (MOU) với Tổng công ty thép Việt Nam để  nghiên cứu xây dựng nhà máy thép liên hợp Hà Tĩnh, khai thác mỏ sắt Thạch Khê với công suất 4,5 triệu tấn thép/năm. Hai dự án này đã đưa Ấn Độ vào nhóm 10 nước và vùng lãnh thổ đầu tư lớn nhất tại Việt Nam, và Việt Nam trở thành nước nhận đầu tư lớn nhất của Ấn Độ trong các nước ASEAN.
Về tín dụng: Các khoản tín dụng ưu đãi Chính phủ Ấn Độ dành cho Việt Nam ngày càng được sử dụng có hiệu quả hơn. Khoản tín dụng ưu đãi mới ký tháng 8/2004 trị giá 27 triệu USD đã được sử dụng hết và là khoản tín dụng được thực hiện hiệu quả nhất từ trước đến nay.
Về khoa học-công nghệ: Ấn Độ là một trong những đối tác quan trọng trong lĩnh vực khoa học công nghệ của Việt Nam. Ngoài việc thành lập Tiểu ban Hợp tác về khoa học công nghệ, hai nước cũng ký Nghị định thư đầu tiên về Công nghệ thông tin vào tháng 8/1999. Ấn Độ đang giúp Việt Nam rất có hiệu quả trong một số dự án công nghệ thông tin, trong đó có Dự án Hỗ trợ Phát triển nguồn nhân lực cho công nghiệp phần mềm ở Việt Nam và Dự án thành lập Trung tâm Nguồn nhân lực cao ở Hà Nội. Ngoài ra, hai nước cũng đang có quan hệ hợp tác tốt trong các lĩnh vực tiên tiến như sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hoà bình, công nghệ sinh học (lai tạo giống cây, giống con)...
Về giáo dục và đào tạo: Từ đầu những năm 90, hàng năm, chính phủ Ấn Độ dành cho Việt Nam trên 100 suất  học bổng (14 suất học sau Đại học theo Chương trình trao đổi văn hoá CEP và hơn 100 suất theo Chương trình kinh tế kỹ thuật ITEC ngắn hạn) để đào tạo đại học, sau đại học trong hầu hết các lĩnh vực như kinh tế, thương mại, công nghệ sinh học, công nghệ thông tin, y tế, nông nghiệp, thú y, ngân hàng, bảo hiểm, năng lượng hạt nhân v.v... Ngoài ra, Ấn Độ cũng cấp mới cho Việt Nam một số học bổng trong khuôn khổ hợp tác Sông Hằng-Sông Mêkông, Kế hoạch Colombo. Ấn Độ cũng giúp Việt Nam thành lập Trung tâm Phát triển Doanh nghiệp Việt-Ấn (VIEDC), Trung tâm đào tạo tiếng Anh tại Đà Nẵng. Ấn Độ đang và sẽ là điểm đến đầy hứa hẹn cho sinh viên Việt Nam, với học phí hợp lý, lại được đào tạo bằng tiếng Anh.
Trong lĩnh vực văn hoá, hàng năm hai bên đều tiến hành trao đổi các đoàn nghệ thuật và văn hoá. Hai bên đang chuẩn bị ký kết Chương trình Trao đổi Văn hoá giai đoạn 2007-2009.
Ngoài các lĩnh vực kinh tế, hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực an ninh và quốc phòng cũng có những bước phát triển tốt đẹp thông qua việc trao đổi đoàn, trao đổi thông tin, tài liệu, hợp tác đào tạo... giúp bổ trợ cho quan hệ hợp tác gắn bó và tin cậy giữa hai nước.
Tóm lại, cây hữu nghị Việt - Ấn đang ngày càng phát triển xanh tươi, đơm hoa thơm và kết trái ngọt. Ba mươi lăm năm qua là thời kỳ phát triển mạnh mẽ, toàn diện với nhiều thành tựu quan trọng trong quan hệ truyền thống, hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và Ấn Độ. Là hai nền kinh tế đang vươn lên mạnh mẽ, triển vọng tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới là hết sức to lớn. Việt Nam luôn mong muốn không ngừng củng cố và tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác toàn diện với Ấn Độ. Trên cơ sở đó, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng sẽ thăm chính thức Ấn Độ trong một ngày gần đây theo lời mời của Thủ tướng Ấn Độ Man-mô-han Xinh. Đây sẽ là dịp tốt để Lãnh đạo hai nước bàn và thống nhất những chủ trương quan trọng để tạo ra những bước chuyển lớn trong quan hệ hai nước, góp phần đưa quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác toàn diện Việt Nam-Ấn Độ trong tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, an ninh, quốc phòng, văn hoá, khoa học-công nghệ, giáo dục và đào tạo....lên một tầm cao mới, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân hai nước, phục vụ đắc lực cho công cuộc phát triển kinh tế ở mỗi nước và nâng cao vị thế của hai nước trên trường quốc tế.
(The Indian Express vaf Financial Express )

 

Việt Nam quan trọng trong chính sách hướng Đông của Ấn Độ

 

Tổng Lãnh sự Ấn Độ tại Thành phố Hồ Chí Minh J.N.Misra khẳng định Việt Nam là một nhân tố quan trọng trong chính sách hướng tới phương Đông của Ấn Độ.
Phát biểu trong lễ kỷ niệm 58 năm Ngày quốc khánh Ấn Độ (26/1) tổ chức ngày 25/1 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Tổng lãnh sự J.N.Misra nhấn mạnh rằng quan hệ hữu nghị, hợp tác tốt đẹp về mọi mặt giữa hai nước Việt Nam và Ấn Độ đóng vai trò quan trọng, tác động tích cực tới sự ổn định, hoà bình và thịnh vượng của khu vực, thế giới.
Ông J.N Misra cũng bày tỏ vui mừng về kim ngạch thương mại giữa hai nước đã tăng 46% trong năm qua, và nhất là cộng đồng doanh nghiệp Ấn Độ cam kết tiếp tục tăng vốn đầu tư cho các dự án tại thành phố Hồ Chí Minh.
Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam-Ấn Độ Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thanh Xuân nêu rõ trong sự hợp tác toàn diện về chính trị, ngoại giao, an ninh, quân sự, kinh tế, thương mại đầu tư, văn hóa giáo dục và khoa học công nghệ giữa hai nước, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ là một điểm kết nối đặc biệt.
Theo ông Xuân, giáo dục đào tạo tiếp tục là mảnh đất tiềm năng đầy hiện thực cho quan hệ hợp tác song phương, nhất là đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao dưới sự hỗ trợ thiết thực của chính phủ và các tổ chức Ấn Độ./.
(TTXVN)