Hơn 34 năm trước, tại xã Long Giao, huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai, vào ngày 12/5/1978, với sự giúp đỡ nhiệt tình, vô tư của Đảng, Nhà nước, Quân đội Việt Nam và quân dân tỉnh Đồng Nai, 125 cán bộ, chiến sĩ Campuchia đã tập hợp nhau lại dưới sự chỉ huy của Samdec HunSen, lập nên Đoàn 125 - tiền thân của Lực lượng vũ trang đoàn kết cứu nước Campuchia. Ngài Hun Sen và các chiến sĩ của mình, với sự giúp đỡ của quân đội Việt Nam đã xây dựng lực lượng, huấn luyện quân đội, sau đó về nước lãnh đạo cuộc cách mạng, lật đổ chính quyền Khmer đỏ, cứu đất nước và nhân dân Campuchia khỏi thảm họa diệt chủng Pôn Pot. 34 năm sau, địa danh ghi dấu ấn của 125 chiến sĩ cách mạng ngày ấy đã trở thành di tích lịch sử quốc gia và là nơi đóng quân của sư đoàn 302 quân khu 7.
Bà Men Sam An, Phó Thủ tướng Thường trực chính phủ Hoàng gia Campuchia, vị tướng nữ đầu tiên của đất nước chùa Tháp là một trong những chiến sĩ đầu tiên của quân đội cách mạng Campuchia. Bà đã có mặt ở đây vào năm 1977 để giúp Thủ tướng Hun Sen thực hiện sứ mệnh giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng. Bà Men Sam An đã chia sẻ: “Lực lượng vũ trang Quân khu 7 không chỉ bảo vệ đất nước Việt Nam mà đã góp phần giải phóng đất nước Campuchia. Chính họ đã giúp chúng tôi thành lập và đào tạo những chiến sĩ đầu tiên của quân đội cách mạng. Rất nhiều chiến sĩ Campuchia và Việt Nam đã hi sinh vì hòa bình của hai nước chúng ta. Ngài Thủ tướng Hun Sen cũng luôn nhắc nhở chúng tôi về sự cứu giúp kịp thời của quân đội Việt Nam. Bây giờ chúng ta cần phải quan tâm giáo dục nhân dân hai nước của chúng ta và củng cố những thành quả mà chúng ta tạo nên được”.
Khu di tích Đoàn 125 xưa cũng là nơi yên nghỉ của 49 chiến sĩ cách mạng đầu tiên của Campuchia. Một lễ cầu siêu cũng đã được tổ chức trọng thể và xúc động để tưởng nhớ các liệt sĩ Campuchia đã hy sinh vì Tổ quốc.Việc thăm viếng các khu di tích lịch sử - những nơi ghi dấu sự kề vai sát cánh của quân đội và nhân dân hai nước Việt Nam - Campuchia trong những giai đoạn thăng trầm của lịch sử, sẽ góp phần giáo dục cho các thế hệ của hai dân tộc về truyền thống đoàn kết hữu nghị của hai nước vì hòa bình, độc lập, hợp tác và phát triển của mỗi nước./.
PV
