Giữa năm 1928, nhận được Chỉ thị của Quốc tế Cộng sản điều động về nhận công tác ở Đông Dương, đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã từ giã nước Đức đến Xiêm (Thái Lan). Sau đó dưới tên gọi Thầu Chín, ông Thọ, Nam Sơn, Bác đã đến tỉnh Phi Chịt (miền Trung Thái Lan), nơi đây có Trại Cày do cụ Đặng Thúc Hứa, một Việt kiều yêu nước thành lập để chuyên đón tiếp những thanh niên yêu nước từ Việt Nam sang (cụ Hứa cùng các vị tiền bối khác đã thành lập được ở Uđon, chi bộ Việt Nam Thanh niên cách mạng và gây dựng một vài cơ sở làm nơi sinh sống, hoạt động). Sau một thời gian ngắn ở Phi Chịt, Bác đã cùng với một vài người giúp việc đi bộ suốt hơn nửa tháng trời để đến tỉnh Uđon Thani, một tỉnh lớn của Thái Lan, cách Băng Cốc khoảng 600 km. Trong hai năm 1928-1929, Nguyễn Ái Quốc đã vận động quần chúng Việt kiều bằng cách kết hợp nhiều hình thức hoạt động, vừa giáo dục chính trị, tư tưởng, bồi dưỡng nâng cao lòng yêu nước cho đồng bào, vừa đào tạo cán bộ và củng cố, mở rộng các tổ chức cách mạng, chỉ dẫn biện pháp xây dựng quan hệ thân ái, đoàn kết với cư dân địa phương và nội bộ kiều bào. Với những hoạt động tích cực của người, phong trào yêu nước của kiều bào ở đây đã có những chuyển biến tích cực. Sự đoàn kết trong nội bộ Việt kiều và người Xiêm được tăng cường. Đồng thời với lối sống giản dị, gần gũi đồng bào, người nhận được sự tin yêu, kính trọng của Việt kiều và nhân dân Thái Lan.Mặc dù thời gian hoạt động cách mạng của Bác ở Uđon không dài, nhưng hình ảnh của Người mãi lung linh trong tâm khảm các thế hệ người Việt ở Thái Lan. Với tình cảm kính yêu vị Cha già dân tộc bà con Việt kiều đã trăn trở rất lâu mong muốn dựng lại khu di tích về Bác tại Udon Thani. Năm 2003, với sự đóng góp tiền của, công sức và được sự đồng ý của chính quyền địa phương, khu di tích Bác Hồ được khởi công xây dựng trên nền nhà cũ của Trại Cưa, ngôi nhà chính, nhà chứa thóc, cùng những đồ dùng mộc mạc (giường ngủ, bàn ghế, chum vại đựng nước...), chuồng trại chăn nuôi gia cầm... được dựng lại bằng gỗ, tre, nứa giống như thời gian Bác hoạt động ở đây. Nhân dịp chào mừng 66 năm Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam, kỷ niệm 100 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước và 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Thái Lan, chính quyền tỉnh Udon phối hợp các cơ quan hữu quan Việt Nam tổ chức Lễ Khánh thành Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Udon Thani-Thái Lan.
Tới dự Lễ khánh thành có các ông: Vũ Xuân Hồng, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam; Tạ Quang Ngọc, Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam-Thái Lan; Khôm-xằng-Ệc-ca, Tỉnh trưởng tỉnh Udon Thani; Nguyễn Hữu Định, Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Khonkaen, cùng đông đảo bà con Việt Kiều tại vùng Đông Bắc Thái Lan. Khu tưởng niệm được xây dựng trên diện tích gần 6.400m2, gồm 2 phần chính: khu nhà ở của Bác được tái tạo và khu nhà đa năng làm nơi thờ cúng, đọc sách, chiếu phim và trưng bày các kỷ vật liên quan đến Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tỉnh trưởng Udon Thani, Khôm-xằng-Ệc-ca khẳng định ý nghĩa to lớn của Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, không chỉ giúp người dân địa phương hiểu thêm về cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh mà còn là biểu tượng hữu nghị giữa hai nước. Nhiều thập niên qua, cộng đồng Việt kiều và người dân Thái, nhất là ở vùng Đông Bắc vẫn còn nhắc về một người cách mạng Việt Nam có tên là Thầu Chín với tấm lòng yêu thương và trân trọng. Những tình cảm và kỷ niệm tốt đẹp về Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Thái Lan vẫn được tiếp tục giữ gìn và là biểu tượng tốt đẹp cho tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước.
Cũng trong dịp này, ông Vũ Xuân Hồng, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã trao kỷ niệm chương cho một số cá nhân tiêu biểu có công lao đóng góp trong việc xây dựng khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tỉnh Udon-Thái Lan.
Nghiêm Nguyễn
