Triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu về Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam là hoạt động thông tin tuyên truyền quan trọng nhằm góp phần nâng cao nhận thức, tinh thần đoàn kết, ý thức trách nhiệm của nhân dân trong nước, kiều bào Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt là các tầng lớp thanh niên trong việc bảo vệ và khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Bản đồ và tư liệu trưng bày tại triển lãm là bằng chứng lịch sử và pháp lý chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Các tài liệu cho thấy các nhà nước Việt Nam từ thời phong kiến đến ngày nay đã khai phá, xác lập, thực thi và bảo vệ chủ quyền quốc gia đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Đó là một quá trình liên tục, lâu dài, diễn ra trong hòa bình, được ghi nhận qua nhiều nguồn sử liệu của Việt Nam và các nước, đặc biệt là những tư liệu, bản đồ được soạn vẽ, xuất bản từ thế kỷ XVI đến nay ở Việt Nam và nhiều nước trên thế giới.
Triển lãm đã trưng bày hàng trăm tài liệu, văn bản, hiện vật, ấn phẩm và gần 100 bản đồ. Đây là tập hợp các nguồn tư liệu đã được công bố từ trước đến nay của các nhà nghiên cứu, học giả ở trong nước và quốc tế được triển lãm thành 6 khu vực.
Các khu vực trưng bày phiên bản của các tài liệu Hán Nôm, văn bản Việt ngữ và Pháp ngữ do triều đình phong kiến Việt Nam và chính quyền Pháp ở Đông Dương ban hành từ thế kỷ XVII đến đầu thế kỷ XX, khẳng định chủ quyền xác lập, thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; các châu bản triều Nguyễn (từ triều Gia Long đến Bảo Đại) ban hành liên quan trực tiếp đến vấn đề khai thác, quản lý, xác lập và thực thi chủ quyền đối với 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa dưới triều Nguyễn (1802-1945).
Triển lãm trưng bày phiên bản các văn bản của chính quyền Việt Nam Cộng hòa ở miền Nam Việt Nam ban hành thời kỳ 1954-1975 tiếp tục khẳng định quá quản lý hành chính, thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; phiên bản của các văn bản hành chính của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ năm 1975 đến nay; một số tư liệu ấn phẩm do phương Tây biên soạn và xuất bản từ thế kỷ XVIII đến thế kỷ XIX liên quan đến chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Triển lãm cũng giới thiệu một số hình ảnh tư liệu về quá trình thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa từ thập kỷ 1930 đến trận “Hải chiến Hoàng Sa” ngày 19/1/1974; sưu tập 65 bản đồ chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa do Việt Nam, phương Tây công bố từ thế kỷ XVII đến nay...
Đặc biệt, triển lãm lần này trưng bày bộ Atlas Universel do Philippe Vandermaelen (1795-1869), nhà địa lý học người Bỉ, người sáng lập Viện Địa lý Hoàng gia Bỉ biên soạn gồm 6 tập, trong đó có "Châu Á" (tập 2). Đây là tài liệu vô giá, không chỉ về mặt học thuật mà còn là một tài liệu có giá trị pháp lý góp thêm vào bộ hồ sơ chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Tại lễ khai mạc, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn đã trao tặng tỉnh Quảng Ngãi toàn bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam-Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” trưng bày tại triển lãm. Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam trao tặng cho Hải đội 2-Bộ đội biên phòng Quảng Ngãi 60 triệu đồng, trao tặng 60 triệu đồng cho con em bộ đội biên phòng và lực lượng hải quân.
Theo chương trình, ngày 2/7, tại Nhà trưng bày Hải đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải (huyện đảo Lý Sơn), Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam-Những bằng chứng lịch sử và pháp lý”./.
